De locatie van de apparatuurruimte voor een airconditioningsysteem dat een cleanroom van een ziekenhuis bedient, moet worden bepaald door een uitgebreide beoordeling van meerdere factoren. De twee kernprincipes – nabijheid en isolatie – moeten de doorslag geven bij de beslissing. De apparatuurruimte moet zo dicht mogelijk bij de schone zones (zoals operatiekamers, intensivecareafdelingen en steriele verwerkingsruimtes) worden geplaatst om de lengte van de toevoer- en afvoerluchtkanalen te minimaliseren. Dit helpt de luchtweerstand en het energieverbruik te verminderen, de juiste eindluchtdruk en systeemeffectiviteit te behouden en bouwkosten te besparen. Bovendien moet de ruimte effectief geïsoleerd zijn om te voorkomen dat trillingen, geluid en stof de gecontroleerde omgeving van de cleanroom van het ziekenhuis verstoren.
Praktijkvoorbeelden onderstrepen verder het belang van een correcte plaatsing van de HVAC-apparatuurruimte. Bijvoorbeeld:Amerikaans farmaceutisch cleanroomproject, met een modulair ISO 8-ontwerp met twee containers, enLets elektronisch cleanroomproject, succesvol geïnstalleerd in een bestaande gebouwstructuur, laten beide zien hoe een doordacht HVAC-ontwerp en isolatieplanning essentieel zijn voor het creëren van efficiënte, hoogwaardige cleanroomomgevingen.
1. Principe van nabijheid
In een cleanroomomgeving in een ziekenhuis moet de apparatuurruimte (met ventilatoren, luchtbehandelingskasten, pompen, enz.) zo dicht mogelijk bij de cleanroomzones (bijvoorbeeld OK-suites, IC-kamers, steriele laboratoria) worden geplaatst. Kortere luchtkanalen verminderen drukverlies, verlagen het energieverbruik en dragen bij aan een consistente luchtstroom en een hoge reinheid bij de uitlaten. Deze voordelen verbeteren de systeemprestaties en verlagen de operationele kosten – cruciaal bij infrastructuurprojecten in ziekenhuizen.
2. Effectieve isolatie
Even belangrijk is de effectieve isolatie van de HVAC-apparatuurruimte ten opzichte van de clean-zone-omgeving. Apparatuur zoals ventilatoren of motoren genereert trillingen, lawaai en kan zwevende deeltjes verspreiden als deze niet goed is afgedicht of gebufferd. Het is essentieel dat de apparatuurruimte de reinheid of het comfort van de cleanroom van het ziekenhuis niet in gevaar brengt. Typische isolatiestrategieën zijn onder andere:
➤Structurele scheiding: zoals zettingsvoegen, dubbele wandafscheidingen of speciale bufferzones tussen de HVAC-ruimte en de cleanroom.
➤Gedecentraliseerde/verspreide opstellingen: kleinere luchtbehandelingskasten worden op daken, boven plafonds of onder vloeren geplaatst om trillingen en geluidsoverdracht te verminderen.
➤Onafhankelijk HVAC-gebouw: in sommige gevallen is de apparatuurruimte een apart gebouw buiten de hoofdschoonmaakruimte. Dit kan zorgen voor eenvoudigere toegang en isolatie van onderhoudswerkzaamheden, maar hierbij moet wel zorgvuldig worden gelet op waterdichtheid, trillingscontrole en geluidsisolatie.
3. Zonering en gelaagde indeling
Een aanbevolen indeling voor cleanrooms in ziekenhuizen is een "centrale koel-/verwarmingsbron + decentrale terminal-luchtbehandelingsunits" in plaats van één grote centrale apparatuurruimte die alle zones bedient. Deze opstelling verbetert de flexibiliteit van het systeem, maakt lokale controle mogelijk, vermindert het risico op volledige uitval van de faciliteit en verbetert de energie-efficiëntie. Het modulaire cleanroomproject in de VS, waarbij gebruik werd gemaakt van containerlevering, laat bijvoorbeeld zien hoe modulaire apparatuur en indelingen de implementatie kunnen versnellen en tegelijkertijd kunnen voldoen aan de eisen van HVAC-zonering.
4. Speciale gebiedsoverwegingen
-Kernreinigingszones (bijv. operatiekamers, intensive care):
Voor deze zeer kritische cleanrooms in ziekenhuizen is het ideaal om de HVAC-apparatuurruimte te plaatsen in een technische tussenlaag (boven het plafond) of in een aangrenzende hulpzone, gescheiden door een bufferruimte. Indien een technische tussenlaag niet haalbaar is, kan de apparatuurruimte ook aan de andere kant van dezelfde verdieping worden geplaatst, met een hulpruimte (kantoor, opslagruimte) die als buffer/overgang dient.
-Algemene ruimtes (afdelingen, poliklinieken):
Voor grotere, minder kritische zones kan de apparatuurruimte zich in de kelder bevinden (verspreide units onder de vloer) of op het dak (verspreide units op het dak). Deze locaties helpen de impact van trillingen en geluid op de patiënt- en personeelsruimten te minimaliseren, terwijl toch grote volumes bediend kunnen worden.
5. Technische en veiligheidsdetails
Ongeacht waar de apparatuurruimte zich bevindt, zijn bepaalde technische veiligheidsmaatregelen verplicht:
➤Waterdichting en drainage, met name voor HVAC-ruimtes op daken of bovenverdiepingen, om te voorkomen dat er water binnendringt dat de werkzaamheden in de cleanroom in gevaar kan brengen.
➤Trillingsisolerende funderingen, zoals betonnen traagheidsblokken in combinatie met trillingsdempende bevestigingen onder ventilatoren, pompen, koelmachines, enz.
➤Akoestische behandeling: geluiddempende deuren, absorptiepanelen, ontkoppelde kozijnen om de geluidsoverdracht naar gevoelige cleanroomzones van het ziekenhuis te beperken.
➤Luchtdichtheid en stofbeheersing: luchtkanalen, doorvoeringen en toegangsluiken moeten worden afgedicht om binnendringen van stof te voorkomen. Het ontwerp moet potentiële besmettingswegen tot een minimum beperken.
Conclusie
Het kiezen van de juiste locatie voor een cleanroom-airconditioningruimte vereist een evenwichtige afweging van projectbehoeften, gebouwindeling en functionele vereisten. Het uiteindelijke doel is een efficiënt, energiebesparend en geluidsarm HVAC-systeem dat een stabiele en conforme cleanroomomgeving garandeert.
Plaatsingstijd: 10-11-2025